De coronacrisis heeft diepe sporen achtergelaten op onze manier van werken en het psychosociale welzijn van werknemers. Voor velen is de grens tussen werk en privéleven vervaagd en is de mentale belasting toegenomen. Om die belasting te verminderen, moeten werkgevers het goede voorbeeld geven. Ook kmo’s moeten het noodzakelijke kader bieden om aan de nood aan recuperatie van hun werknemers te voldoen.
Aanpassingsvermogen
We hebben verschillende lockdowns gekend, waarvan de eerste de meest complexe was: onzekere context, verlaten steden, wijziging van de gezins- en beroepsstructuur, telewerken zonder splitsing tussen werk en privéleven enz. De coronacrisis heeft een grote impact gehad op het welzijn van werknemers, onder andere door het isolement, de angst om ziek te worden, het gebrek aan onderlinge solidariteit en het ontbreken van een decompressiezone. Telewerkers moeten hun leven kunnen reorganiseren, een nieuwe routine vinden, anders blijft er geen tijd meer over om te recupereren. Sommigen slagen er beter in om zich aan te passen dan anderen. Voor diegenen die er niet in slagen, neemt de mentale belasting toe.
“Mentale belasting is de wirwar van gedachten die constant door ons hoofd spoken en ons verplichten om te jongleren tussen informatie uit de verschillende domeinen van ons leven, zowel privé als professioneel”, zegt Larissa Brouhns, consultant stressmanagement bij Attentia. Ook al erkent ze dat kmo’s het soms moeilijker hebben gehad om zich aan te passen aan telewerken dan grote bedrijven, toch stelt ze geen fundamenteel verschil vast in de mentale belasting volgens grootte van het bedrijf.
Voorbeeldfunctie en werkbelasting
Als werkgevers de mentale belasting van hun telewerkende medewerkers willen verminderen, zullen ze op twee fronten moeten werken: de voorbeeldfunctie en de werkbelasting. Wat de voorbeeldfunctie betreft, moeten managers de werkuren respecteren zodat hun werknemers een gezond levensritme kunnen hebben, door bijvoorbeeld geen e-mails meer te sturen om 22 uur of in het weekend.
“De hiërarchische meerderen moeten ook de werkbelasting van hun medewerkers goed in de gaten houden”, zegt Larissa Brouhns. “Tijdens de verschillende lockdowns konden ze van een moeder niet hetzelfde verwachten als van een vrijgezel van 25 jaar in een vergelijkbare functie. De betrokkenheid van het management was en is nog steeds noodzakelijk. Meer dan ooit is het nodig om de emotionele intelligentie van managers te ontwikkelen om de band met de teams aan te halen, te weten wie minder autonoom is en een geïndividualiseerde aanpak te hanteren. In de hybride werkcontext van vandaag hebben werknemers er nood aan om minstens één keer per week hun meerdere persoonlijk te ontmoeten.”
Nood aan recuperatie
Het nieuwe normaal en de (gedeeltelijke) terugkeer naar kantoor hebben de mentale belasting echter niet doen verdwijnen. En aangezien daar veel facetten bij komen kijken, worden de verantwoordelijkheden gedeeld. Elke medewerker is verantwoordelijk voor zijn eigen mentale belasting, maar het bedrijf mag die niet verergeren. “Een van de verantwoordelijkheden van de werkgever is het bieden van een kader”, verduidelijkt Larissa Brouhns. “In die context is de nood aan recuperatie essentieel. Dat geldt vooral voor mensen die het werk moeilijk kunnen loslaten, ook na 17u00 nog e-mails lezen en constant aan het werk blijven denken. Bijna de helft van de werknemers vinden dat ze nood hebben aan recuperatie.”
Recuperatie is iemands vermogen om bepaalde dingen te doen om zijn batterijen op te laden en zijn mentale belasting te verminderen. De steun van collega’s – die we tijdens de coronacrisis een beetje kwijt waren – en het werktempo zijn de elementen die onze nood aan recuperatie het meest beïnvloeden.
Concrete tools om het welzijn te meten
Attentia kan kmo’s via verschillende tools helpen om de mentale belasting van hun werknemers te verminderen. De eerste tool is de SENSOR-bevraging over stress- en motivatiebronnen. Deze methode om welzijn te bevragen is geschikt voor bedrijven met meer dan 50 werknemers en beantwoordt aan de wettelijke verplichting om psychosociale risico’s te analyseren. In de kleinste kmo’s verkiest Attentia een kwalitatieve aanpak met individuele gesprekken, een geanonimiseerd globaal verslag en concrete aanbevelingen. Bedrijven met minder dan 50 werknemers kunnen ook gratis gebruik maken van de KOPE-tool voor de collectieve analyse van psychosociale risico’s.
Ten slotte biedt Attentia u de PULSE-bevraging, in samenwerking met Wenite, en de continue bevraging. Het gaat om korte bevragingen over een of meer specifieke thema’s, waarmee u de vinger aan de pols houdt op verschillende momenten van het jaar, of gedurende het hele jaar door. Ze bieden u de kans om kleine, specifieke acties uit te werken voor bepaalde mensen, ervan uitgaande dat er voor elk risico een oplossing bestaat. Zo kan u snel bijsturen waar nodig. Wat deze tools zo bijzonder maakt, is dat ze gericht zijn op het welzijn van de werknemers en hun dagelijks leven ten opzichte van de reële situatie van het bedrijf. “De klant kan kiezen uit verschillende modules: betrokkenheid, jobtevredenheid, kwantitatieve werkbelasting, burn-out, lichamelijke spanning, bore-out, werkverslaving, sociale cohesie enz. Attentia kan ook modules op maat van de behoeften van elke kmo ontwikkelen. Zo kunnen we bijvoorbeeld de nood aan recuperatie bevragen en de vermoeidheid van werknemers meten”, besluit Larissa Brouhns.